[BLOG] Leren in het corona tijdperk

07-04-2020

Vanuit mijn functie als beleidsmedewerker onderwijs, of eigenlijk meer verbinder, houd ik me al meer dan tien jaar bezig met de leervragen binnen de zorg- en welzijnsinstellingen en de aansluiting met het onderwijs in Oost-Nederland. In de loop van de jaren is het netwerk steeds beter op elkaar afgestemd, wordt er steeds meer samengewerkt, is er steeds meer zicht op mogelijkheden en onmogelijkheden, gezien vanuit elkaars standpunten en wordt er steeds meer samen bereikt.

Allemaal hele mooie ontwikkelingen die door veel onderlinge contacten, overleggen en veel noeste arbeid tot stand zijn gekomen. En toen kwam de corona pandemie. De hele wereld staat op z’n kop. Alle gebaande paden, lopende projecten, samenwerkingen staan te schudden op hun grondvesten. In eerste instantie lijkt alles te verstillen, ineens is niets meer mogelijk, totdat men van de eerste schrik is bekomen en de eerste noodverbandjes gaat aanleggen. Maar daarna… Daarna komen de, wat eerst nog lijkt, wilde plannen om het dan toch maar helemaal anders aan te pakken. Kleine pilots die nog geëvalueerd zouden moeten worden op het vlak van digitaal leren worden ineens main stream! Vaak onder het motto: “als het niet kan zoals het moet, moet het maar zoals het kan”. En, wat blijkt, het kan! Binnen no time wordt het digitaal leren, blended leren, afstandsleren opgetuigd. Er wordt over de eigen grenzen heen gekeken. Dat wat eerst door een klein groepje gedaan werd wordt nu omarmd door een hele grote groep. Het collectief belang wordt boven het individueel belang geplaatst. Het piept en kraakt nog aan alle kanten, maar we gaan vooruit. En het gaat steeds sneller. Steeds meer wordt ontsloten en gedeeld. Commercieel belang wordt even geparkeerd en er worden producten beschikbaar gesteld waarvoor eerder een lidmaatschap o.i.d. nodig was. En natuurlijk, op termijn legt het die bedrijven die het beschikbaar stellen geen windeieren, maar ze doen het wel. Ze haken wel aan. In mijn vaktermen zou je het nu een steile leercurve kunnen noemen.

Een mooi voorbeeld in het klein, maar heel veel uitgevoerd, is die van een juf van groep 6 die voor het weekend hoort dat vanaf de volgende de school dicht gaat. Een kleine ramp. Totdat ze schakelt en op het internet zoekt naar mogelijkheden. Het hele weekend gaat ze druk aan het werk om die toepassing die ze gevonden heeft op het web te vullen met haar content/structuur. En maandagochtend heeft ze via dat programma contact met al haar leerlingen (en hun ouders), liggen de pakketjes met boeken en schriften klaar in de klas om opgehaald te worden en begint het afstandsleren. In normale tijden zou ze eerst een aanvraag moeten doen bij haar directeur, die weer op zijn beurt het bestuur van de onderwijskoepel waarbij ze zijn aangesloten moet overtuigen, waarna ook nog een keer de onderwijsinspectie zijn plasje er over moet doen. Oftewel, reken maar op een jaar of 2. En nu, binnen 48 uur live. Natuurlijk, met trillende knietjes, heel wat fouten onderweg, maar er wordt geleerd en ontwikkeld.

Ditzelfde zien we nu ook in het onderwijs en het zorg- en welzijnswerkveld. Er zijn gelukkig al heel wat digitale ervaringen, blended leer trajecten, maar nu wordt het ineens main stream. We springen met z’n allen in het diepe, we verdrinken wellicht bijna, maar we leren zo ontzettend veel! Je zou er allerlei leermodellen tegenaan kunnen zetten, en wellicht doen we dat na de crisis ook wel, maar het feit is, we leren tegen de klippen op! We nemen zelf initiatief. We wachten niet op een leerinstructie, nee, je weet wel wat je nodig hebt en gaat op onderzoek uit. En gelukkig zijn er al heel wat initiatieven waar je content gratis kunt vinden. Zelf ben ik verbonden aan het mooie project www.allyoucanlearn.eu, maar er is veel meer te vinden. Kijk ook eens op de website van 'extra handen voor de zorg'. De lijst e-learning aanbieders groeit steeds verder, steeds meer handboeken, checkliststs etc etc worden gedeeld. Het leerproces komt weer te liggen bij diegene waar het ook hoort, de professional/student.

Mijn laatste betoog: laten we dit vasthouden, ook na de coronacrisis. Alles wat ontwikkeld is/wordt voor de zorg en welzijn doen we met gemeenschapsgeld, laten we het dan ook toegankelijk houden voor de hele gemeenschap.

Jan Wiggers is beleidsmedewerker onderwijs bij WGV Zorg en Welzijn. In zijn functie is hij de verbinder tussen het onderwijs en de zorg- en welzijnsinstellingen in Oost-Nederland.